Innerlijk / Uiterlijk

Voor een geadopteerde kan het ontwikkelen van de identiteit extra worden bemoeilijkt door het verschil tussen het innerlijk en uiterlijk. De opvoeding kan hierbij een grote rol spelen voor Chinees geadopteerden. Zij hebben namelijk een Chinees uiterlijk, maar zijn op een Nederlandse manier opgevoed. Daarbovenop zijn de ouders vaak witte Nederlandse mensen met een veelal witte familie. Dat laatste zorgt ervoor dat adoptieouders vaak geen eigen ervaringen hebben hoe het is om een Oost-Aziatisch uiterlijk te hebben in Nederland en hierdoor geen eigen ervaringen hebben met racisme. Daarbovenop wijst Amerikaans onderzoek (Bergquist, Campbell, & Unrau, 2003) uit dat ouders het verschil in uiterlijk tussen hen en hun kinderen kunnen afzwakken. De onderzoekers vragen zich hierbij af in hoeverre ouders hun kinderen kunnen voorbereiden op racisme en discriminatie.

Representatie is voor niet-witte mensen in een witte maatschappij belangrijk. Dit betekent in dit geval dat een Chinees geadopteerde andere mensen om zich heen ziet die ook een Oost-Aziatisch uiterlijk hebben. Vooral de media kunnen een grote rol spelen bij representatie. Doordat Oost-Aziatische personen in de media (vooral in het verleden) op een bepaalde manier worden neergezet ontstaan er stereotypen en karikaturen, zoals dat Oost-Aziaten een gek accent hebben, de vrouwen stil en onderdanig zijn en de ogen als streepjes worden getekend. Op deze manier vormen de media bepaalde beelden en verwachtingen van Oost-Aziaten, die lang niet altijd kloppen. Vooral voor Chinees geadopteerden in Nederland kan dit een erg negatieve impact hebben, omdat zij zich door de Nederlandse opvoeding van binnen Nederlands kunnen voelen, maar dit voor de buitenwereld niet direct zichtbaar is.

De confrontatie met het Chinese uiterlijk komt vaak voor tijdens interacties met andere mensen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de volgende vragen en opmerkingen:

  • “Zie jij evenveel als ik met jouw ogen?” 
  • “Wat praat jij goed Nederlands” 
  • “Ik had verwacht dat jij veel stiller zou zijn” 
  • “Ik had een heel ander soort persoon verwacht” op basis van de Nederlandse (achter)naam 

Je zou een deel van deze vragen/opmerkingen kunnen verklaren door te vertellen dat je geadopteerd bent, maar het is ook erg begrijpelijk dat je dit niet zomaar zou willen delen met iedereen. Adoptie is iets heel persoonlijks. De gevoelens die hierbij kunnen spelen kunnen voor sommigen als pijnlijk worden ervaren, door zulke interacties word je er toch weer aan herinnerd

Doordat je je als Chinees geadopteerde vaak Nederlands van binnen voelt, maar je uiterlijk ‘niet Nederlands’ is, kan er een identiteitscrisis ontstaan – een conflict tussen het innerlijk en uiterlijk. Hierover is meer te lezen op deze website bij het subkopje “Identiteitscrisis”.  

De Chinese identiteit zou voor Chinees geadopteerden kunnen worden bevestigd door bijvoorbeeld naar China te reizen. Je zou je op deze manier kunnen voelen als ‘een van hen’. Toch is dit volgens het Fiom vaak niet het geval. Doordat je het land, de taal en de cultuur niet kent zoals een Chinese burger kan je je evengoed niet verbonden voelen met China.  

“Het gevoel dat je in Nederland hebt, het gevoel van anders zijn en je er niet helemaal thuis voelen, kun je ook in je geboorteland hebben. Dit kan een pijnlijke ontdekking zijn en kan leiden tot een dubbele ontheemding.” (Fiom, Z.D.)