DNA-thuistesten zijn niet zo betrouwbaar – en de risico’s wegen mogelijk zwaarder dan de voordelen
De wetenschap naar genetica ontwikkelt zich snel en commerciële genetische testen worden betaalbaar en populair. Maar als we deze commerciële testen onder de loep nemen, komen we erachter dat er verborgen risico’s zijn en vaak weet men niet waar ze zich voor aanmelden. Hier zijn belangrijke factoren waarmee je rekening moet houden als je overweegt om er een aan te schaffen.
Vooroudertesten
De meest populaire DNA-testen zijn vooroudertesten waarbij je te weten krijgt wat jouw voorouderlijke afkomst is. Enkele bedrijven die dit aanbieden zijn 23andMe, MyHeritage, Ancestry en MyTapRoot. Maar omdat de bedrijven verschillende methoden en zelfs verschillende etnische categorieën gebruiken, kunnen de resultaten inconsistent zijn. Bijvoorbeeld CBC Marketplace heeft een experiment uitgevoerd waarbij een eeneiige tweeling bij de volgende vijf bedrijven een DNA-thuistest hebben afgenomen; AncestryDNA, MyHeritage, 23andMe, FamilyTreeDNA and Living DNA. Ondanks dat ze vrijwel identiek DNA hebben, ontvingen ze geen overeenkomende resultaten van de bedrijven. Per bedrijf kwamen de uitkomsten van de tweeling overeen met dezelfde delen van de wereld, maar wel met verschillende percentages. Volgens 23andMe waren ze grotendeels Italiaans (37% en 38%) en kreeg de een bijna 10 procent minder “grotendeels Europeaans” dan de ander. Daarentegen is de tweeling volgens MyHeritageDNA voor 61% “Balkan” en volgens AncestryDNA voor 38% en 39% “Oost-Europees & Rusland”.
Gezondheidstesten
De industrie biedt ook gezondheidstesten aan, waarbij je bijvoorbeeld te weten kunt komen of je een verhoogd risico hebt op kanker of Alzheimer ’s. Alleen kun je hier ook tegenstrijdige resultaten krijgen. Uit onderzoek van de US Government Accountability Office is gebleken dat vier bedrijven verschillende resultaten levert en de uitkomsten misleidend zijn2. Bijvoorbeeld een van de deelnemers kreeg verschillende uitkomsten op de risicovoorspellingen voor prostaat kanker. Bij twee bedrijven had hij een gemiddeld risico, bij de derde een verlaagde kans en bij de vierde een verhoogde kans.
Algemene voorwaarden
Als je een DNA-thuistest koopt, ben je verplicht om akkoord te gaan met de algemene voorwaarden en het privacy beleid. Dit kan makkelijk met één klik op de knop zonder te weten wat die voorwaarden nou echt inhouden. Tegenwoordig zijn de kleine lettertjes makkelijker te vinden, maar begrijpelijk zijn ze nog steeds niet. Daardoor weet men over het algemeen niet waarmee ze akkoord gaan. In het beleid van FamilyTreeDNA staat bijvoorbeeld dat wethandhavers de database mogen doorzoeken en bij 23andMe staat dat ze niet altijd contact met jou hoeven op te nemen als ze jouw gegevens willen delen.
Daarnaast houden de online aanbieders zich meestal aan hun eigen algemene voorwaarden en privacy beleid, in tegenstelling tot een medische kliniek die zich aan allerlei regels en wetten moeten houden. En commerciële bedrijven mogen hun algemene voorwaarden wijzigen wanneer ze maar willen.2
Lage voorspellende waarde
Een ander type test is een talent test waarbij je informatie kunt krijgen over de talenten van je kind. Deze testen zijn niet gevalideerd en voor veel talenten is er geen sterk bewijs dat genen een rol spelen. “Ontrouw” testen zijn ook problematisch omdat gebruikers DNA monsters van anderen kunnen insturen, zonder de toestemming van diegene, om erachter te komen of hun partner vreemd gaat. Dit is zowel onethisch als illegaal in veel landen.
Onnauwkeurige resultaten zijn slechts het begin van het probleem
Als een bedrijf eenmaal jouw genetische gegevens heeft, is er een grote kans dat ze daar voor onbepaalde tijd blijven. En omdat we een groot deel van onze DNA delen met familieleden, kan het ook problemen opleveren voor hen. Daarnaast is er een risico op datalekken bij de DNA-test bedrijven en een risico dat jouw genetische informatie gebruikt wordt bij strafrechtelijke onderzoeken. Zelfs verzekeringsmaatschappijen kunnen jouw genetische gegevens gebruiken om risico’s, dekking en premies te bepalen.
Ondanks de bovengenoemde risico’s zijn er ook genoeg afwegingen om het wel te doen. Het kan bijvoorbeeld helpen in de zoektocht naar jouw biologische ouders. Kijk voor meer informatie over DNA-thuistesten op https://adoptiepedia.nl/themas/roots/dna/.
Bronnen
Dit artikel is gebaseerd op de volgende Engelse bron: https://theconversation.com/at-home-dna-tests-just-arent-that-reliable-and-the-risks-may-outweigh-the-benefits-194349.
